تبدیل پایاننامه به مقاله علمی نیاز به برنامهریزی دقیق دارد. اولین قدم این است که ابتدا پایاننامه خود را به دقت مطالعه کنید و بخشهای مهم آن را شناسایی کنید. به این نکته توجه کنید که هدف از مقاله علمی، ارائه نتایج تحقیق شما بهطور مختصر و مفید است. بنابراین، بخشهایی از پایان نامه که مستقیماً با پرسش تحقیق و یافتههای کلیدی در ارتباط است، اهمیت بیشتری دارند. برای این اقدام و هدف مورد نظر، حذف جزئیات اضافی مانند مرورهای طولانی ادبیات یا توضیحات طولانی روششناسی ضروری است.
چگونه بخشهای مختلف پایاننامه را به مقاله علمی منتقل کنیم؟
یکی از چالشهای اصلی تبدیل پایاننامه به مقاله علمی، خلاصهسازی محتوا و تنظیم آن برای مخاطبان علمی است. برای این کار باید ساختار پایاننامه را در قالب مقاله علمی تغییر دهید. به طور کلی یک مقاله از بخشهای مقدمه، مرور ادبیات، روششناسی تحقیق، یافتهها و نتیجهگیری تشکیل میشود. البته برخی از مجلات فرمتهای گوناگونی دارند اما به طور کلی، این بخشبندی در تمامی مجلات وجود دارد. در ادامه راهنمای نگارش بخشهای مختلف مقاله با استفاده از پایاننامه ارائه میشود.
- مقدمه: برای نگارش مقدمه مقاله از فصل اول پایاننامه استفاده میشود. از بیان مساله و بخش اهمیت و ضرورت پایاننامه به خوبی برای نگارش مقدمه مقاله میتوان بهره گرفت. همچنین اهداف و سوالات پایاننامه در بخش مقدمه مقاله مطرح میشود. نکته مهم این است که نحوه نگارش مقاله علمی با پایاننامه متفاوت است و پیوستگی بین مطالب در بخشهای مختلف بسیار پراهمیت میباشد.
- مرور ادبیات: برای نگارش مرور ادبیات مقاله از فصل دوم پایاننامه که مربوط به مبانی نظری و ادبیات تحقیق میباشد استفاده میگردد. در مقاله نیازی به توضیحات گسترده در مورد مبانی نظری پژوهش نمیباشد و صرفا در بخش مرور ادبیات مقاله، مقالات و مطالعات بررسی شده در فصل دوم به طور خلاصهتر بیان شود. از هر مطالعه، اهداف، روش حل و یافتهها گزارش شود و ترجیحا در مقاله از جدولی برای مقایسه بین مطالعات استفاده شود. در انتهای مرور ادبیات مقاله، حتما تحلیلی از شکاف تحقیقاتی بیان شود.
- روششناسی تحقیق: برای نگارش روششناسی مقاله از فصل سوم پایاننامه استفاده میشود. در بخش روششناسی ترجیحا فلوچارت گامهای پژوهش ترسیم شود و روشهای مورد استفاده در هر بخش مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. در صورت که در پایاننامه شما از مدلسازی ریاضی استفاده شده است، مدلسازی را در این بخش نگارش کنید.
- یافتهها: متناسب با یافتههای پایاننامه که در فصل چهارم نگارش میشود، ساختار کلی بخش یافتههای مقاله را تعریف کنید. در صورتی که پایاننامه شما از چند مرحله تشکیل شده است، برای بخش یافتهها زیرتیتر ایجاد کرده و یافتههای هر بخش را به طور جداگانه گزارش کنید. در بخش یافتهها نیازی به تحلیلهای گسترده از نتایج نمیباشد و تمرکز بیشتر روی ارائه یافتههای حاصل از تحلیلهای صورت گرفته باشد.
- نتیجهگیری: برای نگارش بخش نتیجهگیری مقاله از فصل پنجم پایاننامه استفاده میشود. در این بخش، مروری کلی از فرآیند مقاله ارائه شود و سپس تحلیلی بر یافتهها انجام گیرد. سپس متناسب با یافتههای پژوهش، پیشنهادات آتی حتما در انتهای مقاله اضافه شود.
تفاوتهای کلیدی بین پایاننامه و مقاله علمی
در تبدیل پایاننامه به مقاله علمی، آگاهی از تفاوتهای کلیدی بین این دو بسیار مهم است. پایاننامهها معمولاً بسیار مفصلتر و جامعتر هستند، در حالی که مقالههای علمی برای مخاطبان خاص و هدفمند، با تمرکز بر نکات کلیدی و یافتههای مهم نوشته میشوند. برخی از مهمترین تفاوتهای پایاننامه و مقاله به شرح زیر میباشد:
هدف و مخاطب
پایاننامه: پایاننامه بهعنوان یک سند دانشگاهی، برای اساتید، داوران، دانشجویان و هیئت علمی دانشگاه نوشته میشود. هدف آن نشان دادن توانایی دانشجو در انجام پژوهش مستقل و جامع است.
مقاله علمی: مقاله علمی برای جامعه علمی و پژوهشگران نوشته میشود و هدف آن انتشار یافتههای اصلی تحقیق در ژورنالهای معتبر و تأثیرگذاری در حوزه تخصصی است.
حجم و ساختار
پایاننامه: معمولاً دارای چندین فصل مبسوط و با جزئیات بسیار زیاد است. حجم پایاننامهها بهطور متوسط بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ صفحه است.
مقاله علمی: ساختار مقاله به بخشهای مختصری مانند مقدمه، مرور ادبیات، روش حل، یافتهها و نتیجهگیری تقسیم میشود. حجم مقالات علمی معمولاً بین ۴۰۰۰ تا ۸۰۰۰ کلمه است و شامل مطالب بسیار مختصرتر است.
ارجاعدهی و منابع
پایاننامه: در پایاننامه، فهرست منابع بسیار طولانی و شامل تمامی منابعی است که در تحقیق استفاده شدهاند، حتی اگر مستقیماً در تحلیلها نیامده باشند.
مقاله علمی: در مقاله، فهرست منابع محدود به منابعی است که مستقیماً در مقاله به آنها ارجاع داده شده است. همچنین، روشهای ارجاعدهی باید دقیقاً مطابق با استانداردهای ژورنال باشد.
نتایج و کاربردهای عملی
پایاننامه: پایاننامهها اغلب شامل بخشهای گستردهای برای بررسی کاربردهای عملی و تأثیرات احتمالی یافتهها هستند.
مقاله علمی: مقالهها بیشتر بر نتایج علمی تمرکز دارند و کاربردهای عملی کمتر بهطور جزئی توضیح داده میشود، مگر اینکه ژورنال مورد نظر بر روی تحقیقات کاربردی تمرکز داشته باشد.
سبک نگارش
پایاننامه: سبک نگارش پایاننامه معمولاً رسمی و جامع است و ممکن است از زبان آکادمیک سنگینتری استفاده شود.
مقاله علمی: مقاله علمی باید روانتر و سادهتر نوشته شود و برای جامعه علمی که وقت کمی برای خواندن مقالات طولانی دارد، قابلفهم باشد.
نکات کلیدی در نگارش چکیده و مقدمه مقاله علمی
چکیده و مقدمه از مهمترین بخشهای یک مقاله علمی هستند که باید توجه ویژهای به آنها شود. چکیده باید خلاصهای از کل مقاله باشد و در حدود 150 تا 250 کلمه نوشته شود. در این بخش باید به مساله تحقیق، روشهای استفادهشده، نتایج و نتیجهگیری اشاره شود. مقدمه باید با یک مرور کلی از موضوع تحقیق آغاز شود و بهتدریج به مسئله تحقیق بپردازد و ضرورت انجام آن را توضیح دهد. همچنین، در انتهای مقدمه باید هدف اصلی مقاله مشخص شود. در چکیده پایاننامه میتوان به طور مبسوط تا 500 کلمه نیز نگارش کرد اما چکیده مقالات میبایست بین 150-250 کلمه باشد.
نکات مربوط به رعایت استانداردهای ژورنالهای علمی
هر ژورنال علمی دارای استانداردها و راهنماییهای خاصی برای پذیرش مقالات است. این استانداردها شامل سبک نگارش، طول مقاله، نحوه ارائه جدولها و نمودارها، و سبک ارجاعدهی است. قبل از ارسال مقاله، حتماً راهنمای نویسندگان ژورنال را مطالعه کنید و مطمئن شوید که مقاله شما تمامی این استانداردها را رعایت کرده است. عدم رعایت این استانداردها ممکن است منجر به رد مقاله در همان مراحل اولیه بررسی شود.